رێكخستنا سهقایى: پێنج سالێن بهێن تێكرایێ پلهیێن گهرمێ 1.5 پله دێ گهرمتر بن
گاڤ
رێكخستنا سهقاناسییا جیهانى رادگههینیت، د ههیاما پێنج سالێن بهێن دا تێكرایێ پلهیێن گهرمێ ل جیهانێ 1.5 پلهیان دێ گهرمتر بیت.
ژبلى سۆتنا دارستانان، ئاوارهبوونا خهلكى، گهفێن ژناڤچوونا زیندهوهران، مهترسى ژى ل سهر ههسارهیا ئهردى ههیه كو پشكهكا مهزن یا ئهگهرێن بلندبوونا پلهیێن گهرمێ ژبهر چالاكیێن مرۆڤى یه، ژبهر ڤێ یهكێ ژى رێككهفتنهك هاتهكرن كو رێككهفتنا پاریسێ یه
رێككهفتنامهیا پاریسێ چى یه؟
رێككهفتننامهیا پاریسێ بۆ چارهكرنا گهرمبوونا ئهردى ل كانوونا ئێكێ یا سالا 2015ێ ژ ئالیێ نوونهرێن 195 وهلاتان هاته ئیمزاكرن، ههموو وهلات رێككهفتینه ل سهر كێمكرنا پلهیێن گهرمێ و مهرجێن خۆ ژى بجهـ دئینن.
وهلاتێن ل دژ كینه؟
ژبلى ئهمریكا ههر ئێك ژ وهلاتێن سووریا و نیكاراگوا پابهندى بجهئینانا خالێن رێككهفتنێ نابن، ل دهمهكى ب دههان ملیۆن دۆلار زیان ب جیهانێ ههموویێ گههاندییه و ب مهترسى ژى ل سهر وهلاتێن وان دهێته ههژمارتن.
كۆ باریت، جێگرێ ئهمیندارێ گشتى یێ رێكخستنا جیهانى یا چاڤدێرییا سهقایى دبێژیت: ل پشت راستییا رهشبین، جیهان دویره ژى ژ رێرهوێ راست بۆ بجهئینانا ئارمانجێن دیار یێن رێككهفتنا پاریسێ و پلهیێن گهرمێ ژى د ههیاما پێنج سالێن بهێن دا دێ 1.5 پلهیێن دى گهرمتر بن.
ههروهسا دیاركر، پێدڤیه كارهكێ زێدهتر بلهز بهێتهكرن بۆ كێمكرنا گازێن دبنه ئهگهرێ گهرمێ، بهرۆڤاژى دێ ب تڕلیۆنان دۆلاران زیان ب جیهانێ كهڤیت و مهترسى ل سهر ملیۆنان مرۆڤان ههیه، ئهڤه ل دهمهكى ژبلى زیانێن ب ژینگههێ و فڕهییا بایلۆژى دكهڤن.
كى بهرپرسن؟
ل گۆڕهیى راپۆرتهكێ ل سالا 2023ێ یێ 10%ێ ژ ئینانا گازا دوانهئۆكسیدا كاربۆنێ بۆ ناڤا ئاسمانى وهلاتێن زلهێزن و 780 ملیۆن خهلكێ ههژار و كێم داهات ژى ههمبهرى مهترسییا وان گوهۆڕینان و ئهنجامێن وانه.
د نویترین لێكۆلین دا دهركهفتییه د ههیاما 50 سالێن بۆرى دا رۆژانه 30 مترێن بهفرێ ل باشۆرێ ئهردى ب تهمامى د حهلن و ئهڤ یهك مهترسییهكا جدى یه.