سه‌ما
ب پێشکەتنا تەمەنێ خەلکێ جیهانێ، بەلاڤبوونا نەخوەشیێن دەماری وەکی بیرچوون و ئەلزهایمەر د زێدەبوونێ دایە.
لێ لێکۆلینێن نوی رۆناهیێ دئێخنە سەر رۆلێ گرنگ یێ فاکتەرێن خوارنێ، ب تایبەتی وەرگرتنا ڤیتامین C، د کێمکرنا مەترسی و پەرەسەندنا ڤان رەوشێن وەستیایی دا.
هەروەسا ڤیتامین C، کو دژە-ئۆکسیدانتەکێ بهێزە، رۆلەکێ گرنگ دلیزە د پاراستنا ساخلەمیا مێشکی دا، کو بەرگریەکا سروشتی ل دژی لاوازبوونا هزری پێشکێش دکەت، ل گۆر وێ یەکێ کو مالپەرێ Only My Health بەلاڤ کریە.
ڤیتامین C، یان ترشێ ئەسکۆربیک، ب تایبەتمەندیێن خوە یێن بهێزکەرێ بەرگریێ تێ نیاسین، لێ سودێن وێ ژ پاراستنا ژ پەرسیڤێ دەرباز دبن.
دکتۆر ساشین ئەدوکیا، پزیشکێ دەماران ل مومبای دبێژیت: “ڤیتامین C وەک دژە-ئۆکسیدانت گەلەک گرنگە د پاراستنا تیرۆکێن مێشکی دا، و فاکتەرەکە کو ژمارا تووشبوونا ب نەخوەشیێن وەکی بیرچوون و ئەلزهایمەرێ کێم دکەت.”
هەروەسا وی گۆت: “ڤیتامین C ژ بۆ خانەیێن دەماران پاراستنێ ژ هەر زیانەکێ پەیدا دکەت، کو کارکرنا وان وەک بەشەک ژ هشیاریێ بهێز دکەت.”
گەلەک لێکۆلینان پەیوەندیا د ناڤبەرا وەرگرتنا ڤیتامین C و ساخلەمیا هزری دا لێکۆلین کرینە. لێکۆلینەکێ، کو د کۆڤارا Alzheimer’s Disease دا هاتیە بەلاڤکرن، دیار کر کو کەسێن کو ئاستێن وان یێن ڤیتامین C د خوینێ دا بلندترن، مەترسیا تووشبوونا ب نەخوەشیا ئەلزهایمەرێ ل جەم وان گەلەک کێمترە.
لێکۆلین ئاماژێ ددەت کو تایبەتمەندیێن ڤیتامین C یێن دژی-ئۆکسیدانتی دکارن د کێمکرنا زیانا ئۆکسیدی دا هاریکار بن کو دبیتە ئەگەرێ لاوازبوونا هزری.
هەروەسا لێکۆلینەکا دی، کو د کۆڤارا ئەمریکی Clinical Nutrition دا هاتیە بەلاڤکرن، دیار کر کو کەسێن تەمەن مەزن یێن کو ئاستێن وان یێن ڤیتامین C بەسن، د ئەزموونێن هزری دا باشتر کار کرینە ب بەراورد ب وان کەسان یێن کو ئاستێن وان کێمترن.
لێکۆلەران گەهشتنە وێ ئەنجامێ کو پاراستنا ئاستێن بەس یێن ڤیتامین C دکارە هاریکاریێ د باشترکرنا ساخلەمیا مێشکی و کێمکرنا مەترسیا تووشبوونا ب بیرچوونێ دا بکەت.
ژێدەرێن خوارنێ یێن ڤیتامین C
ژ بۆ سودوەرگرتن ژ فایدێن هزری یێن ڤیتامین C، پێدڤیە خوارنێن دەولەمەند ب ڤیتامین C د سیستەمێ خوارنێ دا بێنە تێکەلکرن.
هەروەسا دکتۆر ئەدوکیا شیرەتێ ددەت کو خوارنێن دەولەمەند ب ڤیتامین C، ژ وان پرتەقال و توی و سەبزێن بەلگدار، ب شێوەیەکێ بەردەوام بێنە خوارن ژ بۆ باشترکرنا کارێن مێشکی و بەرەنگاربوونا پرۆسەیا پیربوونێ.
وەرگرتنا بەردەوام یا ڤان خوارنان دکارە هاریکاریێ د پاراستنا ئاستێن باش یێن ڤیتامین C د لەشی دا بکەت، و پشتەڤانیا ساخلەمیا مێشکی و تەندروستیا گشتی بکەت.