ژ قەولێ شێخ فەخرێ زەرگوون:
خاسا كر قەبوولە
گەوهەر کێشا بووە سەر شوورە
دانابوو بەر کەشکوولە .
خاسا کر بەهوەرە
گەوهەر کێشا بوو سەرە
کەشکوول دابووە بەرە.
((چیرۆکەکا دونیایی ))
دبێژن ل وەختەکی ل گوندەکی چ مالێن شێخ لێ نەبوون! خەلکێ گوندی گۆتن ئەم دێ مالەکا شێخ ئینینە گوندی، چ ژ بەر خێر و شەرا بیت یان ژبەر دوعا و رێ و رەسمێن ئولی بیت، وەکی دی ژی دا خزمەتا خاس و باب چاکێن گوندی ب کەت، ژبەر کو گوندێ بێ شێخ و پیر چ نابیت فەرە هەر گوندەکی شێخەک هەبیت، دبێژن گوند بوو ئێک تفاق و رازی بوون چۆنە غێر دەڤەر ل جیهەکی دیتر دویری وێ دەڤەرێ مالەکا شێخ دیتن و رازکرن ئینانە گوندێ خو و رێز و تەقدیرەکا مەزن لێ گڕتن، خەلکێ گوندی هاریکاریا وی کرن هەر مالەکێ ژ لایێ خوڤە خانیەک بورا دروستکرن و کەل و پەلێن ناڤ خانی ئینان و هەر کەسەکی ژ لایێ خۆڤە دەستێ هاریکاریێ بورا دریژکرن و مالا وی ئاڤا کرن و شێخ دناڤ خانی کرن ، ئەڤ جار خەلکێ گوندی هەرۆژ مالەکێ شێخ میڤان دکر چ شیڤ یان تێشت یان فراڤین بورا بەرهەڤ دکرن، لێ مالەکا بەلنگاز ل وی گوندی هەبوو ژنەک و زەلام بتنێ بوون د بێ پچوک زارۆک بوون رەوشا وان یا ئابوری گەلەک یە بێ سەروبەر بوو و دەست تەنگ بوون رۆژەکێ ژنکا وی زەلامی گۆتە زەلامێ خو ئەرێ جوامێر خەلکێ گوندی هەمیا ئەڤ شێخ میهڤان کر بوچی جارەکێ ئەم ژی نا کەرمینین بو شیڤەکێ فراڤینەکێ بهیتە مالا مە و دوعایەکێ ل مالا مە ژی بکەت دا کو ئەم ژی بێ پار نەبین ژ دوعا و خێرێ، زەلامێ مالێ گۆتێ حەرمەت ئەز باش دزانم و ئەز یێ د بینم گوندیا هەمیا شێخ میهڤاندار کر بەس ب خودێ ئەز ل سەر و بەرێ مە دنێرم تشتەک د ناڤ مالا مەدا نینە هەتا ئەم شێخی میڤان کەین ئەم دێ شەرمەزاربین ، ڕاستە نەیە خۆ شە ژ گوندی هەمیێ مە شێخ مێڤاندار نەکری بەس چ ب کەین قەدا ب فەقیرێ و نەیێ ب کەڤت ، ژنکێ گۆتێ نا نە رۆژەکێ بێژێ وەرە و هەر خودێ چ حەز کری دێ میهڤان کەین و جیهـ ژ دلا یی تەنگە مال ئاڤا بلا دلێ تە یی ڤەکری بیت و سەر و چاڤێن تە د ڤەکری بن بلا مێڤان بیت و نەترسە ، زەلامی گۆت باشە و دەرکەفت دەرێ و قەستا مالا شێخی کر و گۆتێ ئەزبنی شێخ سوباهی تو میهڤانێ منی کەرمکا شیڤەکێ فراڤینەکێ دا خزمەتا تە ب کەین، ب خۆشحالی ڤە رۆژا دیتر شێخ هاتە مالا وی بەلنگازی و بوو مێڤان بو فراڤینێ کا چی خودێ کری رسق بو شێخی دانان بەرێ و ب رویەکی گەش و کەنی ب خێرهاتنا وی کرن و دگەلئێک خوارن خارن، پشتی خوارنێ شێخی دوعا ژ بو وان خاستن مالەک ئاڤا و خێر و بێربیت ، ژنک رابوو ئامانێت خۆ ڕاکرن و برنا لێنێنگەهێ ( مەتبەخێ)و چایەک ژ بو شێخی دانان سەر ئاگری زەلام ژی د پێرا رابوو خلمەتەکێ شێخ بتنێ ل ژۆریدا ما ل وی ساتە وەختی پەنجەرەک( شبایکەک) بەرامبەری شێخی هەبوو بایەکی سار ژێ د هات هند دیتی بایەکی خۆرت هات هندەک دینارێن وەرقی دێ بێژین چل پێنجی دینار ژ پەنجەرێ فڕفڕاندن هاڤێتن بەر سنگێ شێخی ، شێخ ژی ڕابوو ئەو دراڤ هلگڕت بەرێ خو دا ژۆرێ دیت جهۆرێ بەراتا ئەڤێ دبێژنێ کەشکوولە یێ دالقیایە ب سنگی ڤە ل سەر سەرێ وی دا ڕاست رابوو ئەو دراڤ خرڤەکر و دانە سەر کەشکوولە ئاخ و بەراتا ، گۆت هەر گاڤا ژن یان زەلام هاتن ژۆر دێ وان پێ حەسینم کو ئەڤ دراڤ ژ شبایکێ بای دەرئێخستیە و من دانە سەر کەشکۆلا ئاخ بەراتا ، لێ بێ چەنسی ژنکێ چای ئینا و زەلام دگەل ژنکێ گەهشت و هەر دوو سێ دگەل ئێک ئاخفتن شێخی ژ بیر کر بێژتە وان هندەک دراڤێ وە بای ژ شبایکێ دەرئێخست و من دانا سەر جهۆرێ بەراتا ! دگەل هندێ ئاخفتن و گالگال ل پێ گال گالێ هات خو ژبیر کرن سوحبەتا دراڤی ب کەن، پشتی چای ڤەخوارین شێخی دەست و خاتری خاستن و دوعا کرن ژ بو مالا وان و خاترا خو ژ وان خاست و چو مال ، ژنکێ و زەلامی گۆت رەبی مە هندرک دراڤ هەبوو مە د ڤێ شبایکێ کربوون بەرێ خو دانێ لێ نەدیتن گەریان و نەگەریان ئەو دراڤ هندابوو ! هەر ژنکێ دگۆتە زەلامی من ئەو دراڤ دانا بوە سەر رەخا ڤێ شبایکێ پا زەلامی د گۆتێ کانێ چلێ هات کەس نەهاتیە ڤێ دەرێ یە پا کێ بریە، بوو وان بوو مەرەق هەفتیەکێ لێ گەریان هەیڤەکێ لێ گەریان ئەو دراڤ نەدیتن ئەلمهم بێ ئۆمید بوون، بەس شکا وان کەفتە نک شێخی ، ژبەر کو وان هەردوکا د زانی یێ د پەنجەرێ دا پشتی شێخ هاتیە مالا وان ئەو دراڤ هندا بو،ژنکێ گۆتە زەلامێ خو تو بیژی شیخی ئەو دراڤ بربیت زەلامێ گۆتێ ب خودێ ئەز باوەر ناکەم بەس هەمی تشت ل دنیایێ چێ د بن ژبەر کو بتر ژ شێخی کەس نەهاتیە مالا مەیە بەس ئەم چ بێژین مە ب چاڤێ خو نەدیتی یە هیڤیدارین خودێ دێ دیار کەت، سال بوری و گوندی رۆژ بو رۆژێ یێ قەدرێ شێخی دگرن و بەحس و بازارێ گوندی رێزگرتنا شێخی یە و مێڤانداریا شێخی یە ، ئەوێ مالا بەلنگاز هزر و مەرتالێن خو کرن گۆتن ب هەر حال ئەم خو ژ تفاق و خێرا گوندی ڤە ناکەین کا گوند چ د کەتە دڤێت ئەم دگەل گوندین خو بین ژنکێ گۆتە زەلامی مال ئاڤا ب خودێ تو ب یا من ب کەی ئەم دێ جارەکا دی شێخی میهڤان کەین بلا بێتە مالا مە شیڤەکێ فراڤینەکێ جارەکا دی بخۆت خو دنیا خراب نابیت هەرە جارەکا دی بیژە شێخی کەرم کە مال مە بلا بنە دوو جار سێ جار سالێ خوارنێ ل مالا مە ژی بخۆت جوامێر دێ خودێ خێرا تە مەزنتر لێ کەت، ئەڤ یابی ژ بیر کە سالفا دراڤی؟ زەلامی گۆتێ حەرمەت ب خۆدێ من ژی دڤێت بیژمێ بەس تو زانی نەکو ئەز بێژمێ وی ئەو دراڤ بربت دێ شەرم کەت بهێتە مالا مە و هەگەر هات ژی دێ ب دلەکی شکەستی هێت ژبەر سالفا دراڤی ئەز شەرم دکەما بێژمێ، نە کو وی ئەڤ شاشیە کربیت… ژنکێ گۆتێ نا نە مال ئاڤا هەرە بێژێ هەگەر هات و نەهات تو بێژێ ئەڤە واجبە ، جارەکا دی زەلامی قەستا مالا وان کر و گۆتێ شیخ تو فلان رۆژێ مێڤانێ مەی دێ فراڤینا تە درۆست کەین، شێخی ژی گۆتێ سەر چاڤا ئەزی حازرم ب ئەزنەها خودێ دێ هێم، وەکی هەر جار ژنکێ و زەلامی کاروبارێ شێخی کرن کا خودێ چ کریە رسق بۆرا حازر کرن و دانانە بەر شێخی، هەر سێ کا پێکڤە خارنا خۆ خارن کابانیێ چایەک ژی بورا ئینان چایا خۆ ژی ڤەخوارن ، شێخی ل سەروبەرێ وان ڕێنی ئەڤ ژن و مێر وەکی جارا دی نە د دلخۆشن و گەلەک دلمای نە هەچکو ڤان مشکلەک هەیە خولکێ وان گەلەک یی نەخۆشە کا پرسیارەکێ ژ ڤان ب کەم خێرە ! جارا دی ئەز هاتم ڤان گەلەک سوحبەت و کەنی و ئاخفتنێن خۆش بومن دکرن ئەڤە خێرە ڤان ، شێخی ژی گۆتە وان ئەرێ هەوە خێرە هون وەسا د دامای وە مشکلەک هەیە تشتەک قەومیا چ بیە ؟ ژنکێ ژی گۆتێ شێخ ب خودێ مە چ مشکلە نین بەس ئەم شەرم د کەینە بێژین تە ، شیخی گۆتێ نانە هەر چ هەبیت بێژن دا ئەز ژی گوهداربم بەلکی خودێ یە ئەز بوو وە چارەسەر ب کەم ، گۆتنێ شێخ تە ڕاستی بڤێت هەوا پارسال مە تو ميڤانکری ل وێ رۆژێ مە هندەک دراڤ هەبوو مە دانابو د ڤێ شبایکێ دا و ئەم د گەرێن و نا گەرێن ئەو دراڤ هندا بوو کەس نەهاتیە مالا مە ومە چ زارۆک نینن و بتنێ ئەم هەر دووک د ڤێ مالێ دا ژین و مەژی نەبریا بەس تویێ هاتی ناڤ خانیێ مە و ئەم شەرمێ ژ تە ژی د کەین بێژینە تە ئەو دراڤ نەدیتی یە نە بریا ، شێخی گۆتا وان ها یەعنی ژبەر وی دراڤی هون د عاجزن هەر دووکا دگەل ئێک گۆتێ ئەرێ ب خودێ، شێخی گۆتە وان من یێ دیتی ، ژنک و زەلام شاقس مان هەر دووکا جارەکا دی گۆتێ چاوا تە دیتی یە، شێخی گۆت ب خودێ وەختێ هەوە خارن بۆمن بەرهەڤ دکر بایەکی تەزی ژ ڤێ شبایکا هەوە د هات ئەز بتنێ یی رونشتی بوم هون د مژولی دروستکرنا خوارنێ بوون ، من هند دیت بایەک ب قوەت هات ئەو دراڤ ژ شبایکێ هاڤێت بەر سنگێ من ژی ئەو دراڤ ڕاکر دا ب دەما ئێک ژ هەوە بەلێ هون د مژۆلی فراڤینا من بوون، من ژی بەرێ خو ل خانی گێرا راست من ئەڤ کەشکوولە ئاخ و بەراتا دیت من ژی ئەو دراڤێ کاخزکی چلل پێنجی دیناربوون من دانانە سەر کەشکوولە (جهۆرکی) ئاخ و بەراتا من هزر کر هەر دێ ئێک ژ هەوە زیارەتی ئاخ و بەراتا بت دێ وی دراڤی بینن وەختێ شێخی گۆتی ژنکێ و زەلامی ل ئێک و دوو رێنی و سەرێ خۆ شۆرکرن و گەلەک شەرم کرن، شێخی جارەکا دی ب دلمایی ڤە گۆتە وان ئەرێ هەوە ئەڤە دەمێ سالەکێ یە دوعایەک نەکر سبەیکەکێ هێڤارەکێ هون زیارەتی ڤی جهێ پیرۆز نەبوون عیدەکێ سەرسالەکێ رۆژیا! بەس دیارە هون زیارەتی ڤان ئاخ و بەراتا نەبینە هەما دا وە دراڤێ خو ژی دیت با بەلێ دیارە ئەڤ کەشکوولە ئاخ و بەراتا بەس بو مەدحا و دەروا هەوە ل مالا خو دانایە بو مەنزەری و کەشخاتیێ یە مانە گونەها تو چرایەکی ل مالا خو دانێی و هەمی هەلکەفت و رۆژێن چارشەمبوویا تو وی چرایی نە ڤێخی یان کەشکوولە ئاخ و بەراتا ل مالا خو دا دانێی هەرۆژ زیارەتی نەبی ئەڤە هون چتۆڤ مالن بەشەرن هەگەر بو مەدحێ ومەنزەری یە هیڤی د کەین وەسا نەکەن ئەڤ کارەکی خراب و گونەهە ئەڤە سالەکا هون زیارەتی ئاخ و بەراتێن خو نەبین لێ ب دلەکی مەلول ژنکێ و زەلامی داخازا لێبورینێ ژ شێخی کر و گۆتنێ ئەم دێ ل سەر دەستێ تە توبەکەین و سۆز بیت ژ نها و پێڤە رۆژەک ل سەر مەدا دەرباس نەبیت ما ئەم دوعایێن خو بکەین و زیارەتی ئاخ و بەراتێن خو ببین ، ئەڤجار هیڤی یە چرا و توبەرکێن خاسا و نیشان و مشور و کەشکۆلێن ئاخ و بەراتا نەبەس ژ بو مەدحا و مەزهەری دناڤ مالا دا بن بەلکی پیرۆزیا خو بلا هەبیت و رێزێ لێ بگرن…
ئەڤ سەرهاتی من ژ زار دەڤێ خێری بیبو یێ مام قوتوی وەرگرتیە و نڤیسیە و بەلاڤکریه
