سەما تیڤی

سه‌ليم كه‌ريم:بەندا جەروانه يان پیرێ جەروا

بەندا جەروانه دکەفتە گوندێ مام رەشان ب دوریا 2 کیلۆمەتران ل کۆمەلگەها مەهەتێ ل سنوورێ قەزا شێخانسەبارەت ناڤێ جەروانە، هندەك ژێدەر دەنە دیارکرن کو ناڤێ جەروانە یێ ژ چەرینی هاتی ئانکو جهێ چەرینا گیانەوەران بوو ،یان ژی ژ ناڤێ پیرێ جەروا هات بت کو ( ئێزدیە).

ەڤ بەندە ل سەر دەمێ پاشایێ ئاشوریان (سەنحاربی ) هاتیە ئاڤاکرن مەرەم ژێ ئاڤا کانیا و رووبارێ گومن ل ڤی بەندێ کۆم بت و ئەگەر ئاڤ زێدە بوو بەرێ وێ بدەنە پایتەختێ دەولەتا ئاشوریان باژێرێ (نەینەوا ) ل پارێزگەها مووسل و ئەڤ بەندە درێژیا وێ نێزیکی 300 مترایە و فرەهیا وێ 20 مترن و ژ 13 قنتەران پێکهاتیە و هەر قنتەرەك 9 متران یا بلندە ،ئەڤ بەندە ب کەڤنترین بەند ل سەرتاسەری جیهانێ دئێتە هژمارتن کو مێژوویا وێ بۆ سالا ( 704_681 ب .ز ) ڤەدگەرت و ئەڤ بەندە ژبۆ ئاڤا ڤەخوارنێ و چاندنێ هاتیە دروستکرن.

سەباره‌ت بەران ئەڤ بەر ژ چیایێ (مقلوبی ) ڤەگوهاستن بۆ ڤێ بەندێ و هژمارا ئەڤان بەران دگەهتە 3 ملیۆن بەران و قەبارێ وان دناڤبەرا ( 40×40 و 50×50 و 60×60 )،سەبارەت ئاڤاکرنا ڤان بەران ، بکارئینانا ئاخێ و رەملێ و گێچێ وەك جێگرەك (بدیل) بۆ چەمنتۆیێ بۆ بەستن ئانکو ( مکومکرنا ) ئەڤان بەران و ئەڤ هزرە بۆ سالا ( 2700 BC ) دزڤرت.

ل سەر ئەڤان بەران چەندین نڤیسينێن ( مسماری ) هاتینە ڤەدیتن کو بەحسا ئەڤێ بەندێ و مێژوویا وێ و ژ لایێ کو ژ وان پاشايی ڤە هاتیە دروستکرن.

><