سەما تیڤی

ڤه‌كۆلینەك هۆشداريێ ژ بەلاڤبوونا جگارەكێشانێ د ناڤ قوتابیێن عیراقێ دا دده‌ت

ڤه‌كۆلينه‌كێ كو ل سەر مالپەرێ “CUREUS” یێ ئەمریكی هاتیە بەلاڤكرن، هۆشدارى دا ژ بەلاڤبوونا دیاردەیا جگارەكێشانێ د ناڤ سنێله‌يێن عیراقێ دا ب تەمەنەكێ بچویك، ب تایبەت قوتابیێن قوناغا ناڤنجی. ئەڤە ژی ژ ئەگەرێ كارتێكرنا فشارێن جڤاكی و ئەمنی یێن كو وەلات ژیایە و كارتێكرن ل سەر رەفتارێن گەنجان كریە، ئەڤ یەكە دێ بتە ئەگەرێ زیانێن تەندروستی یێن زوی ژی.

ل گۆر راپۆرتێ كو ب ناڤێ “بەلاڤبوونا جگارەكێشانێ د ناڤ قوتابیێن قوتابخانان دا ل عیراقێ” هاتیە، و ئاژانسا شەفەق نیوز وەرگێرایە، لێكۆلین ئارمانجا وێ دیاركرنا رادەیا بەلاڤبوونا جگارەكێشانێ د ناڤ قوتابیێن قوتابخانێن ناڤنجی دا ل عیراقێ و فاكتەرێن كارتێكەر یێن بەرچاڤ تێدا یە.

راپۆرتێ ئاماژە ب وێ چەندێ كر كو گەلەك جۆرێن رەفتارێن ئالۆز وەك جگارەكێشانێ دناڤ سنێله‌يان دا د سەردەمێ نوكە دا، ب لەزاتی زێدە بوینە، كو بوویە ئەگەرێ گوهۆرینان د شێوازێ هزركرنا جڤاكا عیراقی و ناڤنجیا تەمەنێ چاڤەرێكری دا.

دیار ژى كر، كو دووبارە داڕشتنا خویێن سنێله‌يان دێ بتە ئەگەرێ كێمكرنا بەلاڤبوونا بكارئینانا توتنێ د ناڤ مەزنان دا ل پاشەرۆژێ و پاراستنا بەردەوامیێ، هەروەسا ئاماژە ب وێ چەندێ كر كو ناڤنجیا تەمەنێ دەستپێكرنا جگارەكێشانێ ب شێوەیەكێ بەرچاڤ كێم بوویە، كو سنێله‌ پشكا تەمەنی یا هەری مەترسیدار بوون.

ئاماژە ب وێ چەندێ كر كو چاڤدێریكرنا بكارئینانا توتنێ د ناڤ سنێله‌يان دا یارمەتیا دیاركرنا پێشینەیان ددەت د ئامادەكرن و پێشڤەبرنا سیاسەتێن بەرەنگاربوونا توتنێ دا، هەروەسا بیر ئینا كو پرانیا مرنێن زوی یێن كو دشێن بێنە پێشگرتن ل سەرانسەری جیهانێ، گرێدایی جگارەكێشانا توتنێ نە كو دبیتە ئەگەرێ پتر ژ هەشت ملیۆن حالەتێن مرنێ و بهایێ وێ بۆ ئابووریا جیهانی 1.4 ترلیۆن دۆلارێن ئەمریكی یە سالانە.

خويا ژى كر، كو ناڤدارییا كێشانا نارگیلێ ل سەر ئاستێ جیهانێ، زێدە بوویە، سەرەڕای كو گەلەك بەلگە هەنە یێن گرێدایی كارتێكرنێن زیانبەخش یێن كێشانا نارگیلێ، كو باوەریا بەربەلاڤ د جڤاكێ دا ئەوە كو كارتێكرنێن وێ یێن زیانبەخش كێمترن ژ جگارێن ئاسایی.

راپۆرتێ دیاركر، لێكۆلینێ نموونەیەكا نوێنەر ژ قوتابیێن قوتابخانێن عیراقی هەلبژارت ب رێیا دابەشكرنا هەرەمەكی یا پر-قۆناغ ژ قوتابخانێن ناڤنجی و ئامادەیی ل پارێزگەها نەینەوا دا بۆ دابینكرنا نوێنەراتیا چینێن گشتی، و 330 قوتابی ب شێوەیەكێ هەرەمەكی هاتنە هەلبژارتن ژ 8 قوتابخانان یێن بەلاڤ ل هەمی دەڤەرێن باژێرێ موسل، ناڤەندا پارێزگەها نەینەوا، و سنوورێن وێ یێن نیڤ-گوندی.

لێكۆلینێ پرسیار بخۆ ڤه‌ گرتن یێن پەیوەندیدار ب تایبەتمەندیێن جڤاكی و دیموگرافی یێن قوتابیان، و رەوشا جگارەكێشانێ، و جۆرێن وێ، و دووبارەبوونا جگارەكێشانێ، و رەوشا جگارەكێشانێ یا رێژەیی، و بیروڕا ل سەر فاكتەرێن هاندەر بۆ دەستپێكرنا جگارەكێشانێ، و زانین ل سەر مەترسیێن جگارەكێشانێ.

><