ب شێوەیەکی گشتی ئەگەر ئەم بەرێ خۆ بدەینە وان کارو چالاکییان ئەوێن ژبۆ زاڕۆکێ ئێزدیان دهێتە کرن گەلەک کێمە یان ئەز دشێم بێژم ب ڕێژەیەکا هند کێمە ئەگەر بێژم نینن ژی هەر دروستە. ئەرێ ما زاڕۆکێ مە حەز ل سەر تشتی نینە؟ شیان نینن؟ ئەوان نەڤێت بۆ وان تشتەکێ باش بهێتە کرن کو شیانێن وان پێ بهێتە نیشادان؟ بێگۆمان دێ بەرسڤ ب بەلێ بێت، هەر زاڕۆکەکێ هەبت خودان شیانە و دڤێت فێری گەلەک تشتان بیت، بەلێ ب مخابنیڤە هەتا نهۆ چ تشتێ هۆسا یێ بەرچاڤ نینە کۆ گرێدای ب زاڕۆکانڤە بن، نە د بوارێ زانستی و ئەدەبی و نە د چ بوارێن دیتردا. ئەز دێ ب تنێ ئاماژەیێ ب هندەک خالێن گرنگ کەم، کو پێدڤییە بۆ زارۆکێ مە بهێنە دروستکرن، دا زاڕۆکێ مە یێ بێ بەهر نەبیت و بشێت شیان و ئاستێ خۆ یێ ڕەوشەنبیری بەرفرەهتربکەت:
1. دروستکرن و دەرکرنا گۆڤارەکا تایبەت ب زاڕۆکێن ئێزدیانڤە:
فەرە بۆ زاڕۆکێن مە گۆڤارەکا تایبەت هەبت، کو تێدا شیانێن زاڕۆکان بهێنە نیشاندان، وەکی ئەو زاڕۆکێن شیانێن دروستکرنا وێنەیان و چیرۆکان و هۆزانان هەین، هەروەسا تێدا باسێ چەندین بابەتێن دیتر یێن هەمەجۆر بکەت وەکی نیشاندانا وێنەیێن زارۆکان ب جلوبەرگێن ئێزدیان ، دانا هندەک پێزانینان کو گرێدای بن ب دەڤەرێن ئێزدیانڤە، داکو زارۆک ئەوان دەڤەران بزانن یێن ئێزدی لێ دژین، زێدەباری هندێ کو پێزانینێن زانستی ژی تێدا هەبن وەکی دیارکرنا مفایێن فێقی و خوارنان و هەروەسا پێزانینێن گرێدای ب ئەندامێن لەشێ مرۆڤیڤە و دگەل دیارکرنا چەندین شیرەت و یاریێن جۆراوجۆر و …هتد.
2. ڤەکرنا پشکەکەکا تایبەت ب زارۆکێن ئێزدیانڤە د کەناڵەکێ ئاسمانی یێ تەلەڤیزیونیدا:
گەلەک گرنگە پشکەکە تایبەت ب زارۆکێن ئێزدیانڤە د کەناڵەکێ تەلەڤیزیونیدا هەبیت، وەکی کەناڵێ سەما یان چرا، دا هێشتا باشتربیت ئەگەر کەناڵەکێ تایبەت هەبا، لێ دزانم د ئەڤی سەردەمیدا کارەکێ ب زەحمەتە بهێتە کرن، لەورا ئەگەر ب تنێ پشکەک هەبت باشە. د ئەڤێ پشکێدا دشێن دیسان شیانێن زاڕۆکێن ئێزدیان بدەنە دیارکرن، ب ڕێکا ئەڤێ پشکا تایبەت زاڕۆک دشێت کاروچالاکیێن تایبەت ئەنجامبدەت، وەکی گۆتنا ستران و هۆزان و قەولێن ئێزدیان، بۆ ئەڤێ چەندێ دشێن سەرەدانێن لالش بکەن و ئەو زارۆکێن خلمەتا لالش دکەن بدەنە وێنەکرن، د هەلکەفت و جەژناندا زاڕۆک بهێنە نیشاندان و دگەلدا چاڤپێکەفتن دگەل بهێنەکرن، هەروەسا دشێن سەرەدانا باخچە و جهێن یاریێن زارۆکان بکەن و یاریێن وان بدەنە دیارکرن…..هتد. ب دیتنا ئەڤان دیمەنان زاڕۆک دێ پتر نێزیکی جڤاکێ خۆ بیت و شەهرەزابیت دکەلتۆر و داب و نەریتێن ئاینێ خۆدا، کو گەلەک باشترە ژ هندێ زاڕۆکێ مە بچیت گوهـ ل چیرۆکەک یان سترانەکا وەسا بیت دوور ژ ئایین و جڤاکێ وی بیت.
3. ڤەکرنا پارک و جهێن تایبەت یێن یاریا بۆ زارۆکان:
مخابن ئەگەر ئەم بەرێ خۆ بدەینە گەلەک دەڤەرێن دیتر، دێ بینن کو گەلەک جهێن تایبەت ب زارۆکانڤە هەنە وەکی جهێن یاریان، لێ ب مخابنیڤە پتریا جاران دەمێ مە دڤێت ئەم زاڕۆکێ خۆ بەرەڤ جهەکێ یاریان ببەن، ئەم ڕێکەکا درێژ دەنە بەرخۆ، ژبەرکو مە گرنگی ب زاڕۆکی خۆ نەدایە و هزر د ئاڤاکرنا ویدا نەکری و داخوازا مافێن وی نەکرییە. فەرە ل هەر دەڤەرەکا ئێزدیان ب کێمیڤە جهەکێ تایبەت یێ یاریان بۆ زاڕۆکان هەبیت، ژبەرکو ئەنجامدانا یاریان لەشێ زاڕۆکی چالاک دکەت و فێری گەلەک جۆرێن یاریان دبیت و بە ئەڤێ چەندێ مێشکێ وی زووترژی دێ گەشێ کەت. هەروەسا ئەڤ جهە مفای دێ گەهینتە خێزانێ ژی، کو زاڕۆکێ وان بۆ دەمەکی ژ مال دەربکەڤیت و سەرێ وان تەنابیت. ل کۆمەلگەها شاریا د مۆلا شاریادا جهەکێ تایبەت هەیە ب یاریێن زاڕۆکانڤە جهەکێ پاقژ و ب رێک و پێکە، ئەڤجا ئەگەر جهێن وەسا بهێنە زیدەکرن دا گەلەک باشتربیت.
