جڤاك چى یه؟
حوسێن خودێدا
ئهرێ جڤاک مرۆڤی ل سەر چ بنياتى دروست دکەت؟، مفایێن جڤاکی چينە؟، ئەرێ راسته دەما ئەم گۆهـ ل پهیڤا جڤاک دبين نەساخی ومهلاقی ل هزرا مه دئێت و ئەم د دترسين یانژی جڤاک ئهوه كو کۆمەکا مروڤانە دبنه بنگەههکى کۆمەلایەتی و رۆشنبیری.
ئەگەڕ راسته تهخ و بنگەهێن جڤاکی نهمەلاقی و ئێش و پاشڤهماینە ئهرێ چاوا وەلاتێن ئهورۆپی پێشڤەچوینە، ئەگەر راسته تهخ و بنگەهێن جڤاکی ئارامی و ئازادی و ههڤگڕتنە پا چاوا ئەم هێش دروست نهبوینه ومه دەستێ ئیک ودوو نهگرتیە.
بەری ئەم بەحسێ وەلاتین پیشڤەچویی بکەين دڤێت ئەم بەحسا جڤاکێ خۆ بکەين گۆمان تێدا نینە جڤاکێ مه ئەم ئاڤاکرینە ئهوژى ژ ڕێيهکا دوور بۆ رێيهکا نێزیک، چنکو جڤاک نهوەکی حاكمى یه بریارێ ل دووڤ دل و حهزا خۆ ب ددهت.
جڤاك یان ژی ئەو کەسێ دەستهەڵادار د جڤاکی دا بریارا وی بەڕوڤاژی بریارا حاکمی یه، چنكو دەما کو ئاریشهیەکه جڤاکی روودهت خهوا کەسین بەرپڕس و رێبەراتيیێ گەڕم تر دبت بهلێ مروڤێن جڤاکی و کۆمەلایەتی ب لەز و بەز ب وێ ئاریشێ ڤەدچن وچارەسەر دکەن بیێ کو کەسی بگرن و کەلامچە بکهن و زیندان بكهن.
گۆمان تێدا نینە وەلاتێن ئۆرۆپى ل سەر بنیاتێ جڤاکی و ئابووری پێشڤهچۆینە و ل پێشیا ئابوری و سیاسی و جڤاکی کارکرینە لهومان گەهشتینه ئاست و لوتکێن بلند بۆ نموونە وەک پێشڤهچۆنا وەلاتێ فەرهنسا بخێر و پالدهرياتييا پەرتوکێن (هنری لوفیفر) بوو، چنكو زانایەکى جڤاکی و کومەڵایەتيیێ وی وەلاتێ بوو كو زێدهتر ژ ٦۰۰ پەرتۆک و نێزیکی ۳۰۰ گوتاران نڤیسینه زۆرينهيا رههايا وان د کۆمەلایەتی بوون.
جڤاک ئانکو خەلک هەر چهندە جڤاک و ئاین نه د ژێک دوورن، جڤاكێ مه ب چاڤێ جوانيێ و پاقژييێ تهماشهى تشتان دكهت بۆ نمونە سەیێن بەڕەلا نۆکە د وەلاتین مهدە د مشهنه کو چهندین جاران وەلاتێن ئۆروپی داخواز ژ وەلاتێ مهکریە بدهينه وان و ب فرۆشينه وان ب ڤێ چهندێ دێ پارهيهكێ باش گههشته وهلاتێ مه بهلێ جڤاكێ مه ئهڤ چهنده رهتكرييه.
پێتڤييه ل سهر وەلاتێن رۆژهەلاتا ناڤین زێدهتر ل سهر پێشكهفتنا جڤاكێن خۆ كار ب كهن داكو پێش ب كهڤن، چنكو مافێن جڤاکی د بابەتهکی و دووان دا دیار نابت ئەم دکارين ب کورتی بێژين هیچ وەلاتەک بيیێ گهنگهشهكرنا بابهتان پێشناكهڤن، چنکو جڤاک ب بابەتین ئابوری وکۆمهلایەتی پێشدكهڤن، ئهڤجا ب دروستی گهلهك باشه ل جڤاكێ خۆ يێ كوردهوارى ڤهگهرين.