پیر مچۆ پیر گرۆ(1949ـ 2000)
دەنگێ زەلالێ گەلی و زنار وشاخ و نەوالێن چیایێ رەنگین،زەنگلا دەستپێکرنا رۆژەکا پڕ خوەش و شادی وئازادی،ئاشقێ سەرهاتیێت باب و باپیرا،خەمخۆرێ وەلاتەکی بیاسایا دارستانێ چارپارچەکری،هەلگرێ رێنمایێن قوتابخانا ڕەسەنا چیایێ شنگالێ،هەژار و تێکۆشەرێ بخوەها ئەنیا خوە ژیارا رۆژانا خێزانا خوە برێڤەدبر،دەربەدەرێ کول و کۆڤانێن مللەت و وەلاتەکی بریندار بکۆلێ خوەدەکری وچاڤ ب رۆندک خاتر ژهەڤال و هۆگر وئاشقێن دەنگێ خوە خوەستی و بەرێ خوە دایە دێر و باسکێت غوربەتێ.
(پیر مچۆ پیر گرۆ حمۆ سڤۆک شێبۆ) یێ ناڤدار ب(پیر مچۆ بابێ کەمال) لسالا1949 لگوندێ جدالێ لباشوورێ چیایێ شنگالێ ژدایکبوویە و لژیێ پانزدە سالیدە لسالا 1966 دەست بگۆتنا سترانێ کریە و برەحمەتیێ بابێ خوەرا سترانڤانێ ناڤدار(پیر گرۆ) و لسەردەستێ بابێ خوە فێری گۆتنا سترانێ بوویە و ئەشق و دلسۆزی بەردەوامی بگۆتنا سترانا دایە،یەکەمین سترانا وی گۆتی سترانا((ئێمێ))بوو دیسان ئەو ستران نێزیکترین ستران بوو لبەر دلێ وی،وهۆنەرمەند(محەمەد شێخۆ)ئەڤ سترانە ژزار دەڤێ پیر مچۆ وەرگرتییە و گۆتییە.
پیر مچۆ لسالا 1969 زەوجیە کەچماما خوە بریە و ئەوژی ناڤێ وێ(گۆزەل بەدەل خەلەف محەما)بوو زارۆکێن وی ژ گۆزەلێ( کەمال ـ ئیسماعیل ـ شاکر ـ سالم ـ سلێمان) رەحمەتیێ پیر مچۆ هەمی جۆرێن سترانێ گۆتینە وبتایبەتی سترانێن مێرخاسیێ وغەریبیێ و ئەڤینیێ،پیر مچۆ ستران ب گەلەک سترانڤانێن دەڤەرا شنگالێ ڕە گۆتینە مینا(خدر فەقیر ـ جەلۆ ـ چێلی ـ شێخ مووس ـ لازگین سەیدۆ ـ قەپاڵ ـ قەوالێ شێخ مووس ـ خێرۆ خەلەف)دیسان پیر مچۆ ستران بگەلەک سترانڤانێن دیرە گۆتینە ژبلی دەڤەرا شنگالێ وەکو(دلگەش ـ برادەر ـ خەلیل خەمگین ـ شەمدین) و پتر ژ جارەکێ ستران ب سترانڤانێ ناڤدار محەمەد شێخۆ رە لباژێرێ قامیشلۆ لوەلاتێ سوریا گۆتینە،دیسان لهەر چار پارچێن کوردستانێ ستران گۆتینە لکوردستانا ئیرانێ و تورکیایێ وکوردستانا سوریا و لکوردستانا عیراقێ،گەلەک جاران لکۆچک و دیوانا ستران گۆتینە و لناڤ پێشمەرگەهاندا لسەردەمێ شۆرەشا،بوویە مێهڤانێ ئێزگەها دەنگێ کوردستانێ و بوویە مێهڤانێ تەلەڤزیۆنا(ROJ TV)،پیر مچۆ پتر ژ سیهـ کاسێتی تۆمارکریە.
دناڤ رێزێن شۆرەشڤانێن کورد دژی حکومەتا عیراقێ شەڕکریە،لسالا1968 گەهشتیە شۆرەشێ و لسالا 1973 ژ شنگالێ دگەل خێزانا خوە دەربەدەربوویە ولگوندێ ئێسیا لوەلاتێ شێخ ئاکنجی بوویە،لسالا 1974 جارەکێ ڤەگەڕیایە چیایێ شنگالێ،لێ ناچاربوویە ژبەر زولما ڕژێمێ جارەکا دی دەربەدەربوویە و دگەل عیسا سوار شەرکریە دژی لەشکەرێ ڕژێمێ،پشتی شۆرەش تێکچووی و لدوماهیا ساڵا 1974 دگەل گەلەک پێشمەرگەهان دەرباسی سنورێ ئیرانێ بوویەوژئیران چوویە ترکیایێ ولترکیا چوویە سوریا و لوەلاتێ سوریا جارەکا دی ناچاربوویە هاتیە عیراقێ،ل 5/5/1975 هاتیە دەستەسەرکرن لسەردەستێ ئەمنا ڕژێمێ و هاتە زیندانکرن ل موسل وپاشی هاتە ڤەگۆهاستن بۆ چەند زیندانا لبەغدا وکەربەلا و ئەربیل،لسالا1979 فەرمانا سێدارەدانا وی دەرکەفتیە ژلایێ ڕژێما ڤاشستڤە و پشتی دەرکەفتنا فەرمانا سێدارەدانێ پیر مچۆ داخوازکریە بابێ خوە ل زیندانێ ببینێ وەختێ رەحمەتیێ پیر مچۆ بابێ خوە پیر گرۆ دیتی هەردووا پێکرە سترانا غەریبۆ لزیندانێدا گۆتیە،لێ ب فەرمانەکە ڕژێمێ چەند زیندایێن سیاسی هاتنە بەردان پیر مچۆ ژی هاتە بەردان ،دوو جارێن دیژی پیر مچۆ هاتیە زیندانکرن و جارەکێ ژوان لسەر گۆتنا سترانەکە سترانڤانێ کورد(شڤان پەروەر)بوو.
پیر مچۆ لسالا1992 بەرێ خوە دایە وەلاتێ غوربەتێ ل ئەلمانیا و لباژارێ بیلیفیلد ل ئەلمانیا ئاکنجیبوویە،لێ جارەکا دی بێهنا وارگەهێ باب وباپیران لێدایە و ڤەگەریایە عیراقێ،لسالا1995 ب یەکجاری وەلاتێ خوە بجهـ دهێلێ و بهیڤیا رۆژا ئازادیا شنگال جارەکا دی ئاشقێن دەنگێ خوە یێ شیرین ب سترانێن(شێخ میرزایێ ئالقونسی ـ شەرێ مالا قتۆ و نێسر ـ غەریبۆ ـ مەیرەمێ)شابکە،پیر مچۆ هەردەم دگۆت هەکە عیراق ئازادبوو ئەزێ ڤەگەریمە چیایێ شنگالێ و ئەگەر ئەلمانیا هەمووێ بدنە من ئەز رۆژەکێ ل ئەلمانیا نامینم،هەردەم هیڤی و ئۆمێدێن وی بوون شنگالێ ئازاد ببینێ،دیسا هەردەم داخواز ژ زارۆکێن خوە دکر فێری سترانێ ببن ورێکا وی بگرن.
پیر مچۆ کێڤا وی گەلەک ژ هەردوو سترانڤانێن ناڤدار خدر فەقیر و سعید گاباری رە دهات11/11/2000 ل وەلاتێ هۆلەندا لداوەتا مریدەکی ژ مریدێن سلێمانێ شێخ حەسەن دەما پیر مچۆ و هەردوو کورێن خوە کەمال و ئیسماعیل و سترانڤان خەلەف ئەلیاس ستران دگۆتن،پیر مچۆ سترانا غەریبۆ دگۆت چیایێ شنگالێ هاتە بیرا وی وبێهنا گەلی و زنارێن چیایێ رەنگین لێدا مرنا بێ مراد رێنەدایێ و لچرکەیەکا پرخەمگین وجەرگبڕدا ولسەردەپێ شانۆیێ قاسدێ مرنێ نەهێلا سترانا خوە بدوماهیک بینێ و مالکەک ژێ ل گەروێ دەما و خەنقاند وجانێ وی گەهاندە کاروانێ نەمران،و ل رۆژا 14/11/2000 تەرمێ وی ئینانە کوردستانا عیراقێ و ل رۆژا پاشتر واتا ل 15/11/2000 جەنازێ وی لبەر سلاڤگەها حەجی عەلی ل باعەدرا شێخا هاتە ڤەشارتن،نهۆ کۆمەکا سترانڤانا کۆمەک بناڤێ وی چێکرینە(کۆما پیر مچۆ) ئەو کۆم شاهی وهەلکەفتێن ئێزدیان ل وەلاتێ ئەلمانیا بێ بەرامبەر دگێرن.
ژێدەر: سترانڤانێن وەغەرکریێن شنگال و بەرخوەدانەکا بێ وێنە.
