ئێزدی خودان دیرۆكەكا هەری كەڤنارن ل هەرێما كوردستانێ و عیراقێ و خودان چەندین جهێن شوونواری و ئایینی نە، سەرباری فرمان و هەوێن قركرنێ یێن بسەرێ ئەوان دا هاتین ل درێژاهیا دیرۆكێ دا، كارینە دیرۆك و ناسنامەیا خۆ بپارێزن و پارێزبەندیێ ل سەر بكەن، لێ نوكە دڤی سەردەمی دا و دگەل هەبوونا هەر پێدڤیەكێ ل بەر چاڤێن مە ئەم یێ دبینین جهێن شونواری و ئایینی یێ ژ ناڤ دچن و وندا دبن، گەلۆ كی ئەگەرە، بۆچی سستی دڤی بیاڤی دا هەیە.
ل چەرخێن بۆری دا ئێزدی تووشی ب دەهان فرمانان بووینە و ژبلی كوشتن و دەربەدەریێ شوونوار و جهێن وان یێن ئایینی ژی دهاتنە تالانكرن و وێرانكرن، كو ئارمانجا دوژمنی ئەوبوویە دیرۆكا ڤی ئایینی نەهێلن و ژناڤ ببەن، هنگی ئێزدیان بتنێ گیانێ خۆ ژ مرنێ قورتالدكرن و نكارین هەموو شوونوارێن خۆ دیكیۆمێنت بكەن هەتا كو ژدەستان چووین،ژبەر زولم و ستەما دەستهەلاتێن وی دەمی ل دژی وان دكرن، نموونا زیندی ژی هێرشا هۆڤێن داعشێ بۆ سەر شنگالێ ل تەباخا سالا 2014بوویە كو پتریا شوونوار و جهێن ئایینی تێكدان و ژناڤبرن.
ل گەلەك جهان دێ بینی نیشانەكا ئێزدیان هەیە لێ ژبەركو دووڤچوون ل سەر نەهاتیە كرن ئەو جهـ نەهاتیە پاراستن و ژ دەستێن ئێزدیان چوویە، نوكە ژی شاشیەكا مەزنە تێتە كرن ئەو ژی گرنگی ب ئالیێ دیكیۆمێنتكرنێ وەكو پێدڤی نەهاتیەدان، ئێزدی بخۆ گرنگیێ ب شوونوارێن خۆ نادەن، ئەگەر ب ڤی ئاوایی بت ل سالێن بێت دا ئەو هەموو شوونوار و نیشان نامینن.
گەلۆ پرسیار بكەین ژبەر چ جۆرە سستیەك دڤی بیاڤی دا هاتیە كرن، ئەرێ دەم نەهاتیە جارەكا دی زڤرینەكێ ل خۆ دا بكەین و سەربۆرەكێ ژ ئەوان فرمانان وەرگرین، بۆ دیكیۆمێنتكرنا جهێن خۆ، ژبەركو زۆر یا پێدڤیە هەموو جهێن نوكە یێن ئایینی و هەلبەت یێن شوونواری ژی یێن ئێزدیان ب شێوازەكی مودرێن و ئەكادیمی و زانستیانە بێنەدیكیۆمێنتكرن، ژبەركو دێ وەكو بەلگە بۆ دیرۆكێ مینن كو ئەڤە یێن ئێزدیانە.
بەلگەكرن و دیكیۆمێنتكرنا ڤان جهان پێدڤیەكا دیرۆكیە بۆ هەموو ئێزدیان، لەورا زۆر یا گرنگە ل سەر سازی و ڤەكۆلەر و نڤیسكارێن ئێزدی ب هشیاری و رژدی و ب هەر رێیەكا هەبت كار ل سەر دیكیۆمێنتكرنا جهێن خۆ یێن دیرۆكی بكەن ئەوێن كو مەترسی ل سەر ناڤچوونا وان هەی و دبینن پێدڤی ب پاراستنێ نە و بۆ خەلكەكی دیار بكەن كو ئەڤ شوونوارنە یێن وانن، داكو نفشێ داهاتی ژی بزانن ئەڤە جهێن وانن و پێدڤیە بپارێزن.
