ئێزدی د ناڤبهرا قربوونا مان و مشهختبوونێ دا
ئارام دهۆكى
ئێزدی بوون بۆ دهمێن ههره درێژ د دیرۆكێ دا ل بن گڤاشتن و قركرنا ئێك ل دووڤ ئێكێ ژ بهر كو نه بووینه پشكهك ژ ئایدولۆژیا بیرۆكا ئاینیێ یێن جیران و دهوروبهران ئهڤه ژ لایهكی و ژ ئالهیهك دنڤه ههردهم مینا كێمه نهتهوهكا كورد زمانژی جیرانێن دهور و بهر كێماسی نه كریه بۆ ژناڤبرنا وان. لهوان گهر خهلكهك ههبه جارهكێ بن دهست و قوربانیێ كاودانا به، ئێزدی پتر ژ دو جاران ل بن ڤێ پالهپهستۆیا قركرنێ نه. پشتی ڤێ جارا دووماهیێ بۆ جارا 73 یێ هاتین قركرن ب دهستێن رێكخراوا داعش، ئهڤ جاره مینا ههر جار نینه ژ بهر ل ههر وهلاتهكێ تۆ تهماشه بكهیێ رۆژانه بهحس بهحسێ ئێزدیانه و سهرنووچهیێن گهلهك مانشێت و رادیۆ و تهلهفزیۆنان ب وان دهستپێدكهت، ههلبهت ژ بهر دو ئهگهران: ئێك، ژ بهر ئهو رێیا دورندهیانه یا كو رێكخراوا ناڤكری ب كارئینای دژی وان و یا دووێ، مینا جڤاكهك بێدهستههلات و لاواز حال، مللهتێ پشتهڤان بۆ وان تهنێ كوردن، كورد ب خوه ژی ههتا حهفكێ د ناڤا ئارێشێن سیاسی و جڤاكی و ئابووی و بندهسیدانه. ژ بهر وان دو خالان ئێزدیان تهنێ ئێك ژ دو رێیان مایه ل بهر دهستی. گهر لێكۆلینێ ل سهر بكهی ههردو ب مخابنى ڤه دبیت بۆ وان ترسناك بن ئهو ژی یان مان یان هێلان خاك و چاند و ئاین و ههبوونا خوه.
بهری ئهز دهست ب بابهتێ خوه بكهم، ب بۆچوونا من و ههر لێكۆلینهكا بێتهكرن مشهختبوونا ئێزدیان وێ ببه ئهگهرا ژ ناڤچوونا وان و نهمانا ڤی ئاینێ كو ب هزاران سالان خوه ل بهر فشار و باهۆرێن قركرنێ گرتی. ههلبهت بریار دمینیته ل جهم وان و ههر كهس و جڤاكهك ئازاده بریارێ ل سهر چارهنڤیسێ خوه بده، لێ هاتنا وان بۆ ولاتێن بیانی گهلهك گهلهك نفشهكه یان دو ژ وێرێ وێڤه زارۆیێن و دێ بن پێناسهك ژ وی جڤاكێ قهستكرییێ مینا سهدههان جڤاكێن قهستا ڤێرهكرین و د ناڤ دهریا مهزنا ڤان سیستهمان دا هندا بین. ئێزدی نوكه پشتی وهستیان و زهحمهتێن ههره مهزنێن دیرۆكی گههشتینه سهرێ رێیهكا دورێ، ئهو دو رێژی ئێك ژ یا دن ب زهحمهتره بریارێ ل سهر بدهی. بریارا ئێكی مان، ئهو ژی ئهوه كو خێزانا ئێزدی بێژه ئهزێ بمینم و ئهز ڤێ خاكێ بهرنادهم، لێ دێ ل كودهرێ مینی ههر ئهو جهه یێ كو بهری نوكه 72 دو جار قرا وان ئانی و ئاگر و تالان و رهڤاندن و ئێخسیركرن و..هتد. د سهر هندێرا كو ئهو ناوچه ئهڤه بۆ دهمهكێ درێژه پێكۆل دئێتهكرن كو رهنگهما دیمۆكراسی بوونهكێ بخوه ڤه بگره و ژ ئیرۆ پاشڤه ههر مللهتهك و ئاینهك بكاربه ژیانا خوه یا ئاسی د رۆژهڤێ دا بێ ترس بكاربینه. لێ وهكو دیار دیمۆكراسیبوون نه سیستهمهكه ب زۆری دێ كهی د سهرێ خهلكی و جڤاكی را، دیمۆكراسی پێدڤی ب دهمێن درێژێن بهرقرابوونا ئاسایشهكا بهرقرار و هێدی هێدی بارێ ئابووری دروست ببه و ل گهل دا بلندبوونا ئاستێ رهوشهنبیری و ههلبژارتنان و نههێلانا گهندهلیێ و …هتد. وهكو دیار پهیدابوونا ڤان ههموو خالان ههكه سهربگریت دهمێن درێژ پێدڤێن ژ بهر چاوانیا ئاڤابوونا دهروونێ مرۆڤێ وێرێ ژ لایی ئاین و نهژادپهرستیێ و رهوشهنبیریا جڤاكی و دیساڤه ههتا دوایێ. ئهڤجا مان بریارهك نه ساناهیه نهمازه دهمێ ته چارهك دن ههبیت بۆ نموونه ولاتێن ئهورۆپا یان كهنهدا یان ئهمریكا و ئوسترالیا بێژن بخێر بێی بۆ وهلاتێ من. جارا مینا نوكه نه بوو قرێن خهلكی دهاتن و ههر جارهك دن دزڤرین و د مان ل سهر خاكا خوه لێ نوكه جودایه. لهوان گهر ئهڤ بابهته گهلهك پشتراستانه نههێت پیته پێدان دبیت ئێزدی ههموو یان پرانیا وان بریاران دو وێ بدهن كه ئهو ژی بۆ وان ژ ئێكێ دبیت خرابتر بیت ههكه بیر ل چارهنڤیسێ مانا خوه بكهن و ببمین ئاینهك زێندی. راسته كهنهدا یان ههر وهلاتهكێ دى وێ ههڤكاریا وان بكه گهلهك دلۆڤانانه وێ وان بگههینه ژیانهك ئارام و پێشكهفتی مینا خێزان. لێ كهنهدا مینا ههر وهلاتهك دن مینا دهریایهكیه و سیستهما وێ ژی ههر وهلاتیێ گهها ڤی وهلاتی دكارێ راسته ئازاده د هزر و بیرێن خوه دا ل ب درێژیا نڤشهكی یان دووان تازه زارۆ وێ وهسان بیركهن كو ئهو پشكهكن ژ وی وهلاتی و تهنێ وێ وهره گۆتن مینا ملیۆنان كهنهدیان كو باپیر و پیرێن من ژ فلانه جهی هاتبوون ئهڤجا ئێزدژی مینا ههموو ئاین و جڤاكێن دن وێ هندا ببن و ئهو بخوه ژی نه گهلهكن كو خودان وهلاتهك ئازاد بن چهند سهد ههزارهك ژێ دهركهڤن كاریگهری ل سهر نینه، لهوان ترسا هاتنا ئێزدیان ژ نههاتنا وان گهلهك مهترسیدارتره. گهلهك وهلاتان رهزامهندیا خوه ئانیه زمان بۆ وهرگرتنا وان ژ بهر بێدهستهلاتیا وان ل وێ دهڤهرا ئهو تێدا دژین بۆ نموونه كهنهدا وێ د سالا بێت دا 10.000 دهه ههزاران وهرگره و ههر نوكه كهتیه كاری و بربره وێ دئین و ههموو دهزگههێن مشهختبوونێ ل ڤی وهلاتی دهستدایه پرسێنتهیشنان بۆ ناساندنا ئێزدیان وهكو كهمه نهتهوه وه كهمه ئاین، دا كو بشێن سهرهدهریێ د گهل بكهن. ئهز باوهرم ههر ئێزدیێ بگهه ڤێرێ و دیتنا رهفتارا كهنهدیان یان ههر وهلاتهك دن وێ پێ دلخۆش بن و ئهوێ بێژن ئهڤن دن كو ههمی بێن، لهوان ئهڤ خاله گهلهك گرنگه ل كوردستانێ بێت باسكرن و بۆ ئێزدیان كو جۆره ئێمناهیهك ل دلێ وان پهیدا ببه كو خاك و جهێ خوه بجه نههێلن.
ئێزدی وهكو كێمه نهتهوهو ئایین د رۆژا ئهڤرۆ دا ل بهر دو رێیانه، ئهوژی یان هێلانا خاك و جهێ باب و كال و شوونوارێن پیرۆزێن خوه یێن ئاینی، كه ئهف رێكه وێ ببه ئهگهر قربوونا وان و حهلیانا وان د ناڤ جڤاكێ مهزنێ وی ولاتێ ئهو قهست دكهنێ، یان ژی مان كو ئهو ژی نهبوونا گرنتیا دوباره نهبوونا قركرن و تانكرنێ یا كو پتر ژ 72 جاران ب سهرێ وان هاتی. دبیت چارا ههره باش ئهو بیت كو ههردهمێ ل وێرێ بمینن ئهوان ههبوونا خوه ههبیت د ههر سیستهمهكا بێت دا و ئهو بخوه خودانێن خوه یێن سهرهكی بن پاراستن و رێڤهبرنا ژیانا وان د دهستێن وان دا به گهر كاودان دهاری كاربن كو ئهو خوه سهرێن خوه بن.