رۆژا عید و عەرەفاتێ هەزار ڕەحمێت خودێ ل ڤی مری و ل ڤێ گۆرستانێ و ل ڤێ جڤاتێ و ل خودانێ كەرەمێ، و ل جێشێت گەلیێ لالشێ مه‌ده‌د و ل حالێ مە و سوونەتێ.
گۆرستانا شەمسێ پیرا ئێكە ژ گۆرستانێن هەرێن كەڤن یێن ئێزدیان، مێژووا دروستبوونا ڤێ گورستانێ نەیا خویایە.
شەمسێ پیرا كیە ؟
شەمسێ پیرا ناڤێ وی یێ دروست شێخ شەمسا (شێشمس) پسێ ئێزدی ئەمیرە، برایێ شێخ فەخر و ناسردین و سجادینە.
ناڤێ ماكا وی ستیا (زین)ە دبتە دۆتە شیخادیێ دووێ، نەهـ پس و سێ دۆت هەبوون ب ناڤێ (شێخ تۆكل، شێخ بابك(شێخ بابكێ گولی زرین)، شێخ عفدال(شێخ عڤدالێ بسك)، ئامادین (شێخ بل)، بابادین، شێخ هەسەن، شێخ خدر، شێخالێ شەمسا (ئالێ رەش)، شێخ هەڤند دۆتێن وی ب ناڤێ (ستیا ئێسی، ستیا بلغان، ستیا نسرەت).
ئەڤ نیشانگەها وێ گۆرستانا شەمسێ پیرا ل گوندێ سينا كه‌ڤن:
شێخ بابك، ئێزی، چل مێرا، عەبدێ رەش، شێخ موسێ سۆر، پیر بووب، شێخێ زەری، حەكیم فێرس، پیرافات، ستیا نەفیس، سەخری جن و بابێ هۆركە.
ئێك ژ كەڤنترین گۆر ل ڤی زەهمانی گۆرێ (گێلا میر ئەتلەس)ە.
گێلا میر ئەتلەس كیە ؟
ناڤێ وێ یێ دروست گرافی بوو، پيرا ئۆمەر خالا بوو، گێل (Girl) واتە كچ .
ئۆمەر خالا و هەسن چنێری و برایێت ئێكن خەلكێ گوندێ چنێری نە ل كوردستانا باكور، دبێژنێ ئۆمەر خالا ل گۆر باوەریا ئێزدیان ژ سڕا خالا چاڤێ شیخادی یە، گەلەك جارا مریدێن وی سوند دخون ب سڕا چاڤێ شیخادی :
من ل ور دیتن زۆر دیوانە
مێر رونشتینە ب حەق رێیا شیخادی ژێك دكرن بەیانە
ئۆمەر خالە و هەسن چنێری هەردوو برانە
میر ئەتلەس پيرێ مەم شڤانە.
میر ئەتلەس گێلێ ب سەر هەوی ژ خورا خواست بوو، دەمێ ژ زۆزانا دگەل كورمام و برایێ خۆ یێ ئاخرەتێ ڤرێكره دەڤەرا دووبانێ بەلێ وەنسەیا هێوییا وێ رازی نەبوو میر ئەتلەس وێ ژ خورا بخوازت، وەنسێ و برایێ ئاخرەتێ یێ میر ئەتلەس پلان دانن گێلێ ب كوژن، وی دەمی هەردوویان فنجانەكا قەهوێ چێكر و كەڤچكەكی ژەهرێ كرە فنجانا قەهوە گرافێدا، وێ دزانی كو ژەهر یا دناڤ قەهوێ دا بەلێ وێ ڤەخوار بۆ چەندەكێ حالێ وی نەخوش بوو، بەری بمرت كاغەزەكێ(پەیام) ب قاسدەكی را بۆ میر ئەتلەس ڤرێكر، دەمێ قاسد گەهشتیێ و میر ئەتلەس ئەو دیتی گۆت :
قاسدەك هات ژ سەرانە
ژ سەرێ رێ یا خەبرادانە
یا گێلێ سەرێ رێیا ل مە بڕیانە
قاسدەك هاتی ژ زێوێیە
رەش خەتا گێلا من وا ڤێیە
ئەز وێ رەش خەتێ دخوونم وا تێدە چبكەكە خوینێیە
پشتی میر ئەتلەس كاغەز خوندی ئێكسەر ل هەسپێ خۆ سوار بوو بەرێ خۆ دا دوبانێ، دەمێ گەهشتی پرسیارا گێلێ كر، گۆتنێ یا مری و مایه ل گۆرستانا زەهمانێ شەمسێ پیرا ل گوندێ سینا ڤەشارتی و ئێكسەر بێ كو ژ هەسپێ خۆ بێتە خوار قەستا زەهمانی كر، دەمێ نێزیكی گۆرستانێ بووی گۆت :
ئەز ژ دێ چۆمە بابێ تاری
من ل وێ دەر دیتن دوو حەبرێد رەش تاری
عەزیزۆ: حەیفە شرین گرافی یە من ب كەفتە قەبرستانێ تەنكێ تاری
ئەز چوومە وێ تربا ل سینا
من ژ وان خەلكا پرسینا
هوون ب خودێ كەن گۆڕێت غەریبا ل كوینا
مجێورێ گوندێ سینا بەرسڤا وی دا و دبێژتە میر ئەتلەس :
میرۆ ئەو تربا ئەولی
گاڤا تو ڤێرە وەسلی
وا تێدە شرین گێلا مێرسینی
پشتی ڤەشارتنا گرافیێ ل زەهمانێ شەمسێ پیرا جۆرە گیایەك لێ شین بوو دبێژنێ گێلاخ، ل نێزیك زەهمانێ شەمسێ پیرا جهەكی شینواریێ كەڤن هەیە دبێژنێ دێر زەمبوور، مجێورێ زەهمانێ شەمسێ پیرا ژ چینا مریدایە ب ناڤێ (خەمۆ حەجی سمو).
زەهمانێ شەمسێ پیرا دكەفتە گوندێ سینا ل لحفا قاییدیا، ل سەردەمێ شیخادییێ دووێ ناڤێ وێ بۆ لحفا قاییدیا، ئەوژی ژ ناڤێ قاید وێ هاتی، بەری دگۆتنێ لحفا شێشمس، چنكو وی دەمی ئێزدی ئەمیرێ بابێ شێشمس میراتی ل وێ دەڤەرێ كربوو یان دگۆتنێ لحفا سێ رێز، ژ بەر بۆشاتیا دەڤەرێ و هەبوونا سێ رێزێن گوندا ل وێ لحفێ.
گوندێ سینا ئێكە ژ گوندێن ئێزدی نشین ، ناڤێ ڤی گوندی ژ(سین) هاتیە، سورا و كەرەمەتە :
سین : سورا جیدە
ئەو سورا قەدیبلبان دیتە
مالا ژ وێ سورێ ئی بەعیدە
مفا ژ ڤان ژێدەران هاتی یە وەرگرتن :
كامل خودێدا، ژ شنوارێن كوردستانێ، كەلا بەدرێ، گۆڤارا لالش ژماره 20 ل سالا 2003ێ.
كۆڤان خانكی، داستانا گێلا میر ئەتلەس، چاپخانا هاوار (2022) .
شێخ فەخرێ ئادیان، بەرهەڤكرن مالا ئێزدیان – ئۆلدنبۆرگ، ڤەگوهاستن : صالح جاسم ( 2011 ).
چاڤپێكەفتنەك دگەل مجێورێ گوندێ سینا ل مالا وی .
چاڤپێكەفتنەك دگەل قەوالبێژ باسل بابیری ب رێیا واتس ئاپی.
چەند تێكستێن پیرۆز یێن ئۆلا ئێزدیان . كومكرن : شەمو قاسم دنانی. بەرگێ ئێكێ و دووێ .